DÜNYANIN EN İYİ VE İHTİŞAMLI KÜTÜPHANELERİ

Dünyanın En İyi Ve İhtişamlı Kütüphaneleri, Edebiyatın en büyük hazinesi nedir diye soracak olursanız; ihtişamlı mimarileri ve eski kitap kokularıyla kütüphaneleri söylemek mümkün. Gelişmiş ülkelerde şehir insanının bir bakıma toprağıdır, akıl rafıdır buralar. Toplumun gelişmişliğini ve kültür seviyesini ölçmek için o şehrin kütüphanesine bakmanız yeterlidir.

Her geçen gün dijitalleşmeye daha hızlı gidilen bir dünyada bilginin üretilmesi kadar saklanıp gelecek nesillere aktarılması için kütüphanelerin önemi her zaman devam edecektir. Sesli Kitap Arşivi olarak farklı diller, coğrafyalarda yer alan Dünyanın En İyi Ve İhtişamlı Kütüphanelerini derledik.

ABD Kongre Kütüphanesi (Library of Congress)

Listemize içerisinde 470 dilde, 40 milyondan fazla kitap ve yayın, 70 milyon da el yazması bulunan Amerika’nın hafızası olarak kabul edilen ABD Kongre Kütüphanesi’yle başlıyoruz. 4 bin kişilik bir ekibin çalıştığı kütüphaneye günde ortalama 14 bin yeni parça ekleniyor. 14 milyon fotoğrafa ulaşabilir, 5 milyondan fazla harita ve 8 milyon müzik notası önünüze gelebilir. 1800 yılında kongrenin oluşturduğu kütüphane 1812 yılında savaşta harap oluyor. Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi’nin yazarı ve ABD’nin üçüncü başkanı olan Thomas Jefferson’ın 6 bin 487 kitabını bağışlamasıyla tekrar faaliyete geçip günümüze kadar devamlılığı sağlanıyor.

Portekiz Kraliyet Okuma Salonu – Brezilya

Temeli Portekiz’den Brezilya’ya yerleşmiş göçmenler tarafından atılan Portekiz Kraliyet Okuma Salonu, Latin Amerika’nın bir, dünyanın ise yedinci en büyük kütüphanesidir. Kireç taşından oyularak işlenen süslemelerde Prens Harry, Vasco da Gama ve Pedro Alvares Cabral gibi Portekizli kâşifler resmedilmiştir. Vitraylı camlar, süslemeli üst bölüm ve yerden tavana yükselen kitaplıklarıyla okuma salonu, yaklaşık 400 bin kitap koleksiyonunu barındırıyor.

Klementinum Kütüphanesi – Çek Cumhuriyeti

Barok mimarisini yansıtan kütüphane örnekleri içinde belki de en iyisi diyebiliriz. 1722 yılında açılan ve Prag Jesuit Üniversitesi’nin bir parçası olan Klementinum Kütüphanesi’nde 25 bin adetten fazla kitaba ulaşmak mümkün. Jan Hiebl’in ‘Rönesans tarzı’ resmettiği tavan freskleri sizi bu dünyadan alıp götürüyor. Dünyanın en büyük 3. Cizvit Koleji olarak kayıtlara geçen kütüphanesinde yerel hava kayıtları ilk olarak burada 1775 yılında kaydediliyor. Jan Klein‘in gökbilimsel küresel saatleri de kütüphanede halen çalışır durumdadır.

Beyazıt Kütüphanesi – Türkiye

Türkiye’nin devlet eliyle kurulan ilk kütüphanesini bu listeye almakta fayda var. Beyazıt Devlet Kütüphanesi, 24 Haziran 1884 tarihinde, yoksullara ve öğrencilere yiyecek dağıtmak için kurulmuş hayır kurumunun belli bir kısmında ilk olarak hizmete açılıyor. 1934 yılında ise Atatürk’ün emriyle çıkartılan “Basma Yazı ve Resimleri Derleme Kanunu” sonrası Türkiye’deki basılan her türlü yayından birer adedi buraya gönderiliyor.

Yer sıkıntısı sonrası ise 1948 ve 1953 yılarında hayır kurumunun diğer bölümleri de kütüphaneye dahil ediliyor. Sitesindeki verilere kütüphanede bulunan toplam doküman sayısı 1 milyonun üzerinde. Ayrıca görme engelliler için 5 bin adet sesli kitap, 30 binden fazla  çeşit dergi ve yaklaşık 55 bin cilt gazete yer alıyor. 2017 yılında restoresi tamamlanan kütüphanenin içi modern minimalist bir yaklaşıma kavuştu.

Admont Kütüphanesi – Avusturya

Admont Kütüphanesi, Dünyanın en büyük manastır kütüphanesi olarak gösterilir. Tam anlamıyla Alplerin eteklerinde bulunan kütüphane, Barok tarzı mimarisi içinde 400’ü el yazması olmak üzere 200 binden fazla eseri barındırmaktadır ki bu el yazmalarının en eskisi 8’nci yüzyıla kadar dayanmaktadır. 15. yüzyıldan evvel yazılmış 530 incunabulayla da koleksiyonundaki nadir eserlerdir. Son yıllarda ise burası dünyanın 8’nci harikası olarak da adlandırılmaya başlanmıştır.

Trinity College Kütüphanesi – İrlanda

Bir ülkenin sembolü, kütüphanesi olur mu? Demeyin. Çok eski kitaplar, özel koleksiyonlar, elyazmaları ve araştırma arşivleri bulununca Trinity College Kütüphanesi, sembol olmayı hak ediyor. Dünyaca meşhur Book of Kells, bu kütüphanede korunmakta. Dört ciltlik bu yapıtın iki cildinin farklı sayfaları ise değişik aralıklarda halka açıktır. Birçok binadan oluşan kütüphanenin dört bölümü Trinity College’nde, bir bölümü ise St. James Hastanesi kompleksinde yer almaktadır. ‘Book of Durrow’ ve ‘Book of Howth’ da kütüphane koleksiyonunda yer alınca yerin önemi daha da artıyor. İlk kuruluşu 1592 yılını bulan kütüphanede 300 binden fazla eser yer almaktadır.

Vennesla Kütüphanesi – Norveç

Kültür Evi olarak da adlandırılan Vennesla Kütüphanesi, 2011 yılında tamamlandı. İçeriği ve mimarisi bakımından bu zamana kadar dünyanın çeşitli yerlerinden birçok ödül kazandı. 2005 yılında eski kütüphanenin yerine, ‘halk evi’ inşası kararıyla temelleri atılan kütüphane ve kültür merkezinde kafe, toplantı salonları, sanat galerileri ve tiyatro sahnesi gibi birçok oluşum iç içe barınıyor. Genellikle, ahşabın birlikte dizayn edildiği mimari, türünün belki de en güzel örneği. 27 adet prefabrik ahşap kolon, yapıyı en içten dışa kadar çevreliyor.

Yangzhou Zhongshuge Kütüphanesi – Çin

Li Xiang tarafından yakınında bulunan Yangtze Nehri’nden ilham alınarak tasarlanan kütüphane, 2016 yılında tamamlandı. Size, adeta kitaplardan oluşan bir nehirde yürüme imkânı sağlayan ‘mabet’, kıvrımlı şekli, tavana doğru bükülen raflarıyla bilimkurgu içindeymişsiniz hissi veriyor. Akıl dolu yansımaların oluşturduğu illüzyonlarla Yangzhou Zhongshuge, sıra dışılığı ağızları açık bırakıyor.  Kütüphanedeki uçsuz bucaksız sessizlik ve temaya özgü koyu renkler, okurların sadece kitapta kalmasını sağlıyor.

Conarte Kütüphanesi – Meksika

Dünyanın başka bir ilginç konseptli kütüphanesi. Anagrama atölyesi tarafından tasarlanan Conarte Kütüphanesi, ziyaretçilerine baş aşağı hissi uyandıran kitap rafları sunuyor. Oturma tasarımlarının bir ilk olduğu kütüphanede, okuyucular adeta zaman kavramını unutuyor. Modernliğin yanında samimiyeti de barındıran Conarte’de, rafların temel işlevini düşünmeden onları mekânsal kurgunun içine katıyor. Çocuklar özel düşünülmüş alanlarda ise onları adeta ‘kitaplarla oynamaya’ teşvik ediliyor.

El Escorial Kütüphanesi – İspanya

Kral, kütüphanede ikamet ediyor desek şaşırırsınız di mi? Ama El Escorial Kütüphanesi, bir zamanlar İspanya Kralı II. Felipe’nin eviydi. UNESCO Dünya Mirasları Listesi’nde yer alan ve manastır, saray, kütüphane gibi bölümlerden oluşan dinî ve kültürel yapıdır. İnşasına 1563 yılında başlanan kütüphane 13 Aralık 1584 tarihinde ancak bitirilebilir. Avrupalı ressamların en iyi eserleri, çok sayıda kitap ve yazma yapı içine katılır. Augustinus, 10.Alfonso ve Avilalı Teresa’ya ait yazmalarla beraber, çok sayıda Arapça eser de burada dikkatle muhafaza edilmektedir. 12. asırda yazılmış bir Suriye otobiyografyası olan dünyada tek Kitab al-İtibar gibi 40 binden fazla ciltlik nadir eserler koleksiyonu El Escorial’dedir.

Yazan: Çağdaş Yıldırım

Bizleri Facebook, Instagram ve Twitter hesaplarımız üzerinden takip edebilirsiniz. Diğer içeriklerimize de göz atmayı unutmayın! En önemlisi sayfamızı paylaşın.