SAMİPAŞAZADE SEZAİ – SERGÜZEŞT

Sesli Kitap Açıklaması

Sesli Kitap, SergüzeştSezai Kafkasya’dan kaçırılan Dilber adlı esir kızın öyküsüdür. Çerkez kızı, ağır işlere koşulmuş, çok büyük acılar çekmiş, kırbaçlanmış, işkence görmüş, birkaç kez de satılmıştır. Kaderi onu Mısır’a sürüklemiş, sonunda kendini Nil Nehri’nin sularına bırakarak, intihar etmiştir. Yazarın romanın yeniden yayımlanışı dolayısıyla 1924 yılında yazdığı Önsöz’de belirttiği gibi, Sergüzeşt, esaret aleyhinde bir kitaptır. Romanın son satırları ise şöyledir: Acaba Nil’in bu müdhiş, bu öldürücü girdap ve selleri, bu zavallı Dilber’i, bu talihsiz esiri nereye götürüyor? Hürriyetine! Sergüzeşt, romantizmden gerçekçiliğe yönelişin önemli bir örneğidir.

Samipaşazade Sezai, oldukça romantik olsa da Mizancı Murat’a göre vatandaşı tahrik etmeye yönelik gerçekçiliğinden dolayı sıkıntılar çekmiş; şiddetli yakıcı, yıkıcı asabi bir dönem yaşamış, yurt dışına kaçmak zorunda kalmış, bir anlamda hürriyetinden olmuş ya da hürriyetine kaçmıştır. Bunları romanı eline bile almamış, lise bitirmiş herkes bilir – bilebilir. Çünkü Samipaşazade Sezai v e Sergüzeşt; aynı konuya değinen romanlar yazmış Namık Kemal ve Ahmet Mithat kadar önemsenmese de bir sınav sorusudur.

Öte yandan Sergüzeşt artık 100 Temel Eser ‘den biridir. 2006-2007 öğretim yılında öğrenci karnelerinde, bilinen notların yanı sıra bir başka değerlendirme daha yapılacak, öğrencilerin hangi temel eserleri okuduğu saptanacaktır.

Yazan: Samipaşazade Sezai
Seslendiren: Mehmet Emre Dağlı

Yazar Açıklaması

Samipaşazade Sezai, Temmuz 1859’da babasının İstanbul Aksaray’da bulunan konağında doğdu. Hikâyeci ve romancı Samipaşazade’nin büyükbabası, müderris ve şair El Haci Ahmet Necip Efendi’dir. Babasıysa Meclis-i Vala ve Meclis-i Âliye üyeliğiyle Maarrif Nazırlığı yapan Abdurrahman Samipaşadır. Annesi Dilarayiş Hanım’dır. Sezai’nin çocukluk ve gençlik yılları, bazı eserlerinde anlattığı babasının konağında geçti. O dönemde Samipaşanın konağı, dönemin ünlü edebiyatçı, şair ve devlet adamlarının toplandığı bir yerdi. Samipaşazade Sezai, öğrenimini özel olarak bu konakta yaptı. Yabancı öğretmenlerden ve babasından Fransızca, Almanca, Arapça ve Farsça öğrendi. Arkadaşlıkları hayatının bitimine kadar devam edecek olan Abdülhak Hamit’le tanıştı. Yazı hayatına 14 yaşında başladı. Gençlik döneminde Samipaşazade Sezai’yi en çok etkileyen edebiyatçı Namık Kemaldi. Ağabeyi, Suphi paşanın bulunduğu Evkaf Nezareti Mektubi Kalemi’ne memur olarak girdi.

1879’da. Ertesi yıl elçilik ikinci kâtip’i olarak Londra’ya gitti. İngiliz edebiyatıyla ilgilendi. İngiliz yazarları içinde Shakespeare sevdi. İstanbul’a döndüğünde, istişare odasında memur oldu. Sanat hayatının ilk önemli eseri olan Sergüzeşt adlı romanını da bu sırada 1888’de yazdı. 1901’de Jön Türklere katılmak üzere gizlice Paris’te 7 yıl kaldı. Jön Türklerin çıkardığı gazetede II. Abdülhamit ve baskı yönetimi hakkında ağır yazılar yazdı. Samipaşazade Sezai, 1908’de II. Meşrutiyet’in ilanından sonra İstanbul’a döndü. 1909’da Selanik’te toplanan İttihat ve Terakki Kongresine katıldı.

1909’da Madrid Büyükelçiliğine atandı. I. Dünya Savaşı yıllarını İsviçre de geçirdi. 1921 yılında elçilik döneminden emekliye ayrılarak Türkiye’ye döndü ve hayatını kalemiyle kazandı. 1927’de TBMM tarafından kendisine “Hidamat-ı Vataniyye” tertibinden maaş bağlandı. Samipaşazade Sezai, 26 Nisan 1936 İstanbul da öldü.

Bizleri Facebook, Instagram ve Twitter hesaplarımız üzerinden takip edebilirsiniz. Ayrıca Diğer içeriklerimize de göz atmayı unutmayın!